PAKIET 2 – Szkoły fletowe XVIII wieku

O zasadach gry na flecie poprzecznym

Johann Joachim Quantz
 
Łódź 2012
wyd. I
tłumaczenie: Marek Nahajowski
redakcja: Marta Szoka 

ZAWARTOŚĆ

• Wstęp
• Zasady przekładu
• Uwagi terminologiczne
• Podziękowania
• Dedykacja
• Przedmowa
• Wprowadzenie. O cechach, jakie powinny posiadać osoby, które pragną poświęcić się muzyce
• Rozdział I. Krótka historia i opis fletu poprzecznego
• Rozdział II. O trzymaniu fletu i rozmieszczeniu palców
• Rozdział III. O aplikaturze i skali fletu
• Rozdział IV. O zadęciu
• Rozdział V. O nutach, ich wartościach, metrum, pauzach i innych muzycznych oznaczeniach
• Rozdział VI. O użyciu języka w grze na flecie
  Część I. O użyciu języka na sylabach ti lub di
  Część II. O użyciu języka na słowie tiri
  Część. III. O użyciu języka na słowie did’ll lub tak zwanym „podwójnym języku”
  Dodatek. Kilka uwag ku pożytkowi oboistów i fagocistów
• Rozdział VII. O braniu oddechu w grze na flecie
• Rozdział VIII. O przednutkach i innych niewielkich ozdobnikach
• Rozdział IX. O trylach
• Rozdział X. O tym, czego powinien przestrzegać muzyk początkujący podczas samodzielnego ćwiczenia
• Rozdział XI. Ogólne uwagi o dobrym wykonaniu muzyki głosem i na instrumencie
• Rozdział XII. O sposobach wykonywania Allegro
• Rozdział XIII. O ornamentacji w stylu swobodnym
• Rozdział XIV. O sposobach wykonywania Adagio
• Rozdział XV. O kadencjach
• Rozdział XVI. O czym flecista powinien pamiętać podczas publicznych występów
• Rozdział XVII. O powinnościach tych, którzy akompaniują albo wykonują partie towarzyszące lub ripieno związane z partią koncertującą
  Część I. O cechach, którymi powinna wyróżniać się osoba prowadząca zespół muzycznych
  Część II. O skrzypkach orkiestrowych
  Część III. O altowiolistach
  Część IV. O wiolonczelistach
  Część V. O kontrabasistach
  Cześć VI. O klawesyniście
  Część VII. O powinnościach wszystkich instrumentalistów wykonujących partie akompaniujące
• Rozdział XVIII. O tym, jak oceniać muzyków i kompozycje muzyczne
• Bibliografia

FRAGMENT WSTĘPU

Versuch einer Anweisung die Flöte traversiere zu spielen autorstwa Johanna Joachima Quantza, niemieckiego flecisty, kompozytora i teoretyka muzyki, należy do najważniejszych źródel dokumentujących praktykę wykonawczą muzyki XVIII wieku. Traktat ten ukazał się po raz pierwszy w 1752 roku w Berlinie i niemal natychmiast uzyskał znaczną popularność. Aż do końca XVIII wieku rozprawa Quantza była wielokrotnie wznawiana i tłumaczona, w całości bądź we fragmentach, na większość języków Zachodniej Europy, miedzy innymi: angielski, francuski, włoski i niderlandzki. […] Uniwersalny charakter dzieła Quantza sprawia, że stanowi ono znakomity punkt wyjścia dla wszystkich osób zainteresowanych zgłębianiem wiedzy na temat stylu i estetyki muzyki późnego baroku oraz stylu galant.

Zasady gry na flecie poprzecznym, flecie podłużnym i na oboju

Hotteterre Le Romain Jacques-Martin
tłum. Magdalena Pilch
red. Marek Nahajowski
 
Łódź 2013
ISBN: 978-83-60929-36-0
objętość: 80 stron

Pierwsze polskie tłumaczenie traktatu Principes de la flûte traversière, ou flûte d’Allemagne, de la flûte douce, et du hautbois Jacquesa-Martina Hotteterre’a

ZAWARTOŚĆ

• Wstęp
• Od tłumacza

Traktat o flecie poprzecznym

• Przedmowa
• Rozdział I. O podstawie ciała i układzie rąk
• Rozdzaił II. O zadęciu
• Rozdział III. Pierwsze objaśnienie dotyczące dźwięków naturalnych w pierwszej tabeli
• Rozdzaił IV. Pierwsze objaśnienie drugiej tabeli zawierającej tryle na dźwiękach naturalnych
• Rozdział V. Drugie objaśnienie pierwszej tabeli dotyczące dźwięków podwyższonych i obniżonych
• Rozdział VI. Kolejne objaśnienia dotyczące drugiej tabeli zawierającej tryle
• Rozdział VII. Uwagi o niektórych półtonach i trylach
• Rozdzaił VII. O artykulacji, port de voix, accents i doubles cadences na flecie poprzecznym i innych instrumentach dętych
• Rozdzaił IX. O flattements lub tremblements mineur i o battements

Traktat o flecie podłużnym

• Rozdział I. O trzymaniu fletu i układzie palców
• Rozdział II. Objaśnienie pierwszej tabeli wszystkich dźwięków
• Rozdzaił III. Objaśnienie tryli
• Rozdział IV. O flattements i battements

Metoda nauki gry na oboju

 
• Tabele chwytów
• Bibliografia

FRAGMENT WSTĘPU

Spośród wielu francuskich „dynastii” muzyków i konstruktorów chyba żadne nazwisko nie zapisało się w historii równie mocno jak rodziny Hotteterre. Ich dokonania w zakresie budowy instrumentów dętych drewnianych w znaczący sposób wpłynęły na rozwój estetyki brzmieniowej utworów instrumentalnych i wokalno-instrumentalnych. Bez stworzonych przez nich prototypów oboju i fagotu oraz nowych modeli fletów podłużnego i poprzecznego, nie zaistniałyby w obecnym kształcie ani kantaty Bacha, koncerty Vivaldiego, opery Händla, ani symfonika klasyków wiedeńskich. Członkowie rodziny Hotteterre byli jednak nie tylko konstruktorami, ale także wybitnymi instrumentalistami swego czasu. Znaczące zasługi dla rozwoju techniki gry na instrumentach dętych drewnianych, a w szczególności flecie poprzecznym, oddał jeden z jej młodszych członków – Jacques-Martin – twórca licznych kompozycji kameralnych, a przede wszystkim autor jednej z najbardziej znanych szkół gry I połowy XVIII wieku, niewielkiej książeczki zatytułowanej Principes de la flûte traversière, ou flûte d’Allemagne, de la flûte douce, et du hautbois, divisés par tratiés (Paris 1707)…

Szczegółowa i gruntowna szkoła gry na flecie

ZAWARTOŚĆ

 
• Przedmowa
• Od tłumacza
• Podziękowania
 
• Wstęp
• Wprowadzenie
• Rozdział 1. O flecie i jego budowie
• Rozdział 2. O trzymaniu fletu i zadęciu
• Rozdział 3. O aplikaturze
• Rozdział 4. O notacji muzycznej
• Rozdział 5. O rodzajach taktu i oznaczeniach tempa
• Rozdział 6. O dźwięku i czystej intonacji
• Rozdział 7. O tonacjach
• Rozdział 8. O artykulacji
• Rozdział 9. O wykonywaniu szybkich przebiegów nutowych
• Rozdział 10. O ozdobnikach zasadniczych
• Rozdział 11. O trylu
• Rozdział 12. O fermatach i kadencjach
• Rozdział 13. O oddychaniu podczas gry na flecie
• Rozdział 14. O ornamentacji swobodnej
• Rozdział 15. Wyciąg z całości wraz z dodatkami dla ucznia i mistrza
 
• Bibliografia

Traktat Ausführlicher und gründlicher Unterricht die Flöte zu spielen Johanna Georga Tromlitza (1725-1805) jest jednym z najbardziej znaczących podręczników gry na flecie poprzecznym w historii. Niniejsza edycja słynnego niemieckiego wirtuoza, kompozytora, pedagoga, teoretyka i budowniczego fletów jest trzecim historycznym traktatem wydanym w języku polskim przez Akademię Muzyczną w Łodzi. Dla współczesnego czytelnika jest źródłem wiedzy nie tylko o instrumencie oraz jego technicznych aspektach gry, ale także o praktyce wykonawczej i realiach pracy pedagogicznej pod koniec XVIII wieku.

 
Z przedmowy:

„Podręcznik Tromlitza jest adresowany zarówno do uczniów, jak też do nauczycieli gry na flecie. Obejmuje szerokie spektrum zagadnień – od szczegółowo omówionych zasad muzyki (notacja, metrum, budowa gam) i podstawowych elementów techniki gry (nauka zadęcia i palcowania) do wyrafinowanego systemu artykulacyjnego, szeroko pojętej ornamentacji i tworzenia kadencji solowych i dwugłosowych. Jest więc przeznaczony zarówno dla początkujących, jak też dla flecistów, którzy już grają, ale chcieliby udoskonalić i poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności. Szczególnie interesujące dla współczesnego czytelnika są rozdziały poświęcone dźwiękowi, intonacji, artykulacji i ornamentacji.”