prof. dr hab. Ryszard Daniel GOLIANEK
Muzykolog, ur. 22.03. 1963 w Ukcie na Mazurach. W 1988 r. ukończył z wyróżnieniem muzykologię na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu (praca mgr: Topos Fausta. Próba analizy hermeneutycznej wybranych realizacji muzycznych według Goethego, promotor: doc. dr Jan Stęszewski), a w 1989 r. – wiolonczelę na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu (w klasie as. Eugeniusza Zboralskiego). W 1993 r. obronił pracę doktorską Dramaturgia kwartetów smyczkowych Dymitra Szostakowicza (promotor: prof. dr hab. Zofia Helman z Uniwersytetu Warszawskiego). W 2000 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego (na podstawie książki Muzyka programowa XIX wieku. Idea i interpretacja), w 2012 r. Prezydent RP nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych.
Najważniejszym zakresem jego zainteresowań badawczych jest historia i estetyka muzyki, głównie XIX wieku, szczególnie problematyka ekspresji, stylu i znaczenia muzyki romantyzmu, stąd też znaczny zakres prac dotyczy muzyki programowej i wokalno-instrumentalnej, głównie opery. Podejmuje także badania źródłowe (życie i twórczość Juliusza Zarębskiego, opery Józefa Michała Ksawerego Poniatowskiego). W ostatnich latach zajmował się problematyką wątków polskich w muzyce europejskiej lat 1772–1918, twórczością operową Stanisława Moniuszki oraz działalnością artystyczną Pawła Kleckiego.
Jest autorem kilku monografii naukowych: Dramaturgia kwartetów smyczkowych Dymitra Szostakowicza (1995), Muzyka programowa XIX wieku. Idea i interpretacja (1998), Dzieła muzyczne Juliusza Zarębskiego. Chronologiczny katalog tematyczny / The Musical Works of Juliusz Zarębski. Chronological Thematic Catalogue (2002), Juliusz Zarębski: Człowiek – muzyka – kultura (2004), Opery Józefa Michała Ksawerego Poniatowskiego (2012), Polska w muzycznej Europie: Tematyka polska w dziełach kompozytorów zagranicznych XIX wieku (2019) oraz edycji źródłowych dzieł Juliusza Zarębskiego (2005). Opublikował też 3 książki popularnonaukowe: Zrozumieć operę (2009), Przewodnik po muzyce Mahlera (2012) i Reżyserski teatr operowy XXI wieku: nurty i twórcy (2020).
Aktywnie uczestniczy w życiu naukowym w kraju i za granicą – wziął czynny udział w ponad 100 konferencjach naukowych (w tym kilkudziesięciu zagranicznych: we Włoszech, Czechach, Francji, Chorwacji, Słowenii, Austrii, Belgii, Irlandii, na Litwie, Ukrainie, Węgrzech, w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Portugalii, Grecji). Jest autorem ponad 150 artykułów naukowych (po polsku i w językach: angielskim, niemieckim, francuskim, włoskim, litewskim) opublikowanych w kraju oraz w Niemczech, Włoszech, Francji, Belgii, Czechach, Austrii, Chorwacji, Słowenii, Wielkiej Brytanii, na Ukrainie, Litwie i Węgrzech. Pod jego redakcją i współredakcją ukazało się kilkanaście prac zbiorowych. Wielokrotnie pełnił funkcję kierownika ogólnopolskich konferencji naukowych. W latach 2010- 2015 był redaktorem serii wydawniczej „Biblioteka Operowa”. W 2015 r. otrzymał Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich.
Przebywał na stypendiach naukowych i zagranicznych pobytach badawczych w Niemczech, Włoszech, USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Austrii, Rosji. Uzyskał stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2006) oraz stypendium badawcze Fundacji Lanckorońskich (2007). Ośmiokrotnie pełnił funkcję kierownika grantów badawczych KBN, MNiSW i NCN (4 projekty indywidualne i 4 promotorskie). Wypromował ponad 70 magistrów oraz 7 doktorów (Marek Nahajowski, Ewa Schreiber, Mikołaj Rykowski, Jakub Kasperski, Małgorzata Grajter, Julia Gołębiowska, Mariusz Urban).
Od 1987 r. pracuje na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu (Instytut Muzykologii), od 1999 r. zatrudniony jest na dodatkowym miejscu pracy w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi, w latach 2006-2018 pełnił obowiązki kierownika Katedry Teorii Muzyki w tejże Akademii.
Osiągnięcia naukowo-artystyczne od 1.01.2022:
- Artykuł naukowy: „Podróż do Reims” Rossiniego: ekscentryczne dzieło operowe i jego transgresyjne współczesne realizacje sceniczne, w: Transgresje w muzyce/ Transgression in Music, red. Anna Nowak, Bydgoszcz: Sagittaria, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego, 2022, s. 281-299;
www.amuz.bydgoszcz.pl - Artykuł naukowy: Idea i styl symfonii Pawła Kleckiego, w: Paweł Klecki: Portret artysty z historią w tle, red. Ewa Kowalska-Zając, Marta Szoka, Ryszard Daniel Golianek, Łódź: Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów, 2023, s. 171-222;
www.amuz.lodz.pl - Tłumaczenie tekstu naukowego z języka niemieckiego: Cédric Güggi, Paweł Klecki – „dyrygent wyjątkowego formatu”, tłum. Ryszard Daniel Golianek, w: Paweł Klecki: Portret artysty z historią w tle, red. Ewa Kowalska-Zając, Marta Szoka, Ryszard Daniel Golianek, Łódź: Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów, 2023, s. 97-135;
www.amuz.lodz.pl - Redakcja monografii (oddzielne tomy w języku polskim i angielskim): Paweł Klecki: Portret artysty z historią w tle, red. Ewa Kowalska-Zając, Marta Szoka, Ryszard Daniel Golianek, Łódź: Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów, 2023; Paul Klecki: A Portrait of the Artist in a Historical Perspective, ed. by Ewa Kowalska-Zając, Marta Szoka, Ryszard Daniel Golianek, Łódź: Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów, 2023;
www.amuz.lodz.pl